محمد حسین امیر احمدی، رئیس مرکز مین زدایی ایران دیروز (دو شنبه چهارم آوریل، ۱۵ فروردین ماه ۱۳۹۰) همزمان با "روز بین المللی آگاهی از خطر مین و مقابله با مشکل مین" اعلام کرد که در حال حاضر ۷۰ هزار هکتار از اراضی ایران همچنان آلوده به مین باقی مانده است.

آقای امیر احمدی همچنین با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی این اراضی، پاکسازی این مناطق را مخاطره آمیز و دشوار توصیف کرد.

همزمان احمد وحیدی وزیر دفاع ایران که نماینده رئیس جمهوری در امر پاکسازی مناطق آلوده به مین و مواد منفجره نیز هست، در پیامی به مناسبت همین روز اعلام کرد که ایران در طول هشت سال جنگ به حدود ۲۰ میلیون انواع مین و مواد منفجره ساخت کشورهای مختلف جهان آلوده شده است.

به گفته آقای وحیدی تنوع، حجم و پراکندگی آلودگی در مساحتی حدود چهار میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی پنج استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان، بوده است که ایران را در زمره آلوده ترین کشورهای جهان به مین قرار داده بود.

آلودگی به مین و مواد منفجره در ایران در طول هشت سال جنگ این کشور با عراق، باعث شد ایران پس از مصر به گفته کارشناسان بیشترین تعداد مین را در اراضی خود داشته باشد.

طبق نظر کارشناسان پس از جنگ مشخص شد که در مناطق مرزی ایران حدود ۱۶ میلیون مین توسط نیروهای عراقی کاشته شد.

در عین حال در نشست "روز بین المللی آگاهی از خطر مین" رئیس مرکز مین زدایی ایران با ارائه آمار اعلام کرد که با توجه به اقدامات صورت گرفته آمار مصدومان حوادث مربوط به انفجار مین در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال های قبل ۲۵ درصد کاهش یافته است.

کن سوئلو ویدال، نماینده مقیم دفتر عمران سازمان ملل متحد در ایران نیز با ارائه آماری درخصوص قربانیان مین در سراسر جهان اعلام کرد حدود ۴ هزار نفر در سال ۲۰۰۹ قربانی مین شده اند که یک سوم آنها را کودکان تشکیل می دهند.

پاکسازی

وزیر دفاع ایران نیز در همین رابطه عنوان کرد که با صرف هزینه بیش از ۶ میلیارد دلار تا پایان سال گذشته مساحتی حدود ۴ میلیون و ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی آلوده به مین و مواد منفجره از جنگ پاکسازی شده است .

آقای وحیدی که رئیس مرکز مین زدایی ایران است، نیز آمادگی ایران را برای مشارکت با سایر کشورها در زمینه مین زدایی اعلام کرد.

پس از پایان جنگ، پاکسازی میادین مین به ارتش و سپاه سپرده شد و پس از مدتی وزارت کشور این مسئولیت را بر عهده گرفت. در همان زمان انتقادهایی از کند بودن روند پاکسازی مطرح شد؛ اما وزارت کشور دلیل کندی این روند را "ارائه نشدن نقشه های مین گذاری شده از سوی عراق و کمبود اعتبارات" عنوان کرد.

براساس توافقات انجام شده وزارت دفاع در سال ۸۱ متولی پاکسازی مناطق آلوده به مین شد.

در همین زمان سازمان های غیر دولتی نیز برای خدمات رسانی به قربانیان مین و آموزش وارد صحنه شدند.

به گفته کارشناسان مطبوعاتی برآورد می شود که تلفات روزانه مین چیزی حدود ۲ تا ۲.۲ نفر است.

به گفته این کارشناسان خبری این آماری است که تا سال ۸۰ به صورت رسمی از سوی مقامات اعلام شده بود. اما بعد از دولت آقای احمدی نژاد اعلام شد این روند کاهش پیدا کرده و به یک و حتی زیر یک نفر رسیده است.

به گفته شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه نوبل، "ایران دومین کشور آغشته به مین در جهان است و ضرورت دارد که دولت ایران به کنوانسیون اتاوا بپیوندد تا بتواند از کمک های بین المللی برای پاکسازی استفاده کند."

کنوانسیون اتاوا کشورهای عضو را از استفاده از مین و هرگونه سلاح که رنج مضاعف و طولانی مدت ایجاد کند منع می کند. همچنین پذیرش کنوانسیون اتاوا موجب بازداشتن کشورهای عضو از تولید، تکثیر و نگهداری مین می شود.

این در حالی است که امسال نیز رئیس مرکز مین زدایی در نشست "روز بین المللی آگاهی از خطر مین و مقابله با مشکل مین" با انتقاد از مجامع بین المللی اعلام کرد "متاسفانه کمک و همکاری بین المللی صورت گرفته نه تنها در حد قابل توجهی نبوده است بلکه گاهی برخی کشورها از جمله ایالت متحده امریکا با اعمال تحریم سیاسی و غیر انسان دوستانه از ارائه تجهیزات و کمک های بشر دوستانه از جمله نرم افزار سیستم مدیریت اطلاعات عملیات مین زدایی خودداری کرده اند ."

بر اساس گزارشها، مرکز مین زدایی ایران حدود ۵۰ میلیون تومان برای استانداری‌های استان های آلوده به مین اختصاص داده که قرار است در سال جاری خورشیدی برای آن تامین اعتبار شود.

به گفته کارشناسان سرعت کاشت مین ۲۵ برابر سرعت خنثی سازی آن است. تولید هر مین چهار دلار هزینه دارد اما پاکسازی آن نزدیک به یک هزار دلار هزینه دارد.

بیش از ۸۴ کشور جهان با معضل مین در کشورهایشان مواجه هستند و این سلاح در هر ۲۲ دقیقه جان یک نفر را می گیرد.

براساس آمار سازمان ملل سالانه بیش از ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر بر اثر انفجار مین کشته و مجروح می شوند که بیش از ۸۰ درصد این قربانیان را غیر نظامیان تشکیل می دهند که در این میان کودکان بیش از دیگر گروههای سنی قربانی می شوند.

امریکا، روسیه، ایتالیا، بریتانیا، چین و هند از جمله کشورهای مهم سازنده مین در جهان هستند.